Firefox OS sneuvelt op smartphoneslagveld

Mozilla delegeert besturingssysteem naar embedded apparaten.

Wie durft het nog aan op de smartphonemarkt? Reus Android vermorzelt alle concurrenten: na Samsungs Tizen wordt Firefox OS ook door Mozilla losgelaten voor smartphones.

Firefox OS sneuvelt op smartphoneslagveld

Mozilla delegeert besturingssysteem naar embedded apparaten.

Mozilla heeft aan TechCrunch officieel bevestigd dat Firefox OS niet de beste gebruikerservaring bood op smartphones en dat die markt nu wordt verlaten. De verkoop in het Westen bleef achter op de verwachting. Logisch, het idee was dan ook om de toestellen groot te maken op markten waar de featurephone nog heerste. Mozilla hoopte zo Android de pas af te snijden in die regio's, maar die strategie heeft blijkbaar gefaald.

De softwarepionier is daarnaast bezig met het scherper stellen van zijn business. Zo werd vorige week duidelijk dat Thunderbird wordt afgestoten. Firefox OS wordt daarentegen niet geschrapt. Mozilla doet hetzelfde als Samsung met Tizen en brengt het besturingssysteem van de smartphone naar embedded apparaten die flink groeien met al die internetverbonden gadgets die we de komende jaren gaan zien, zoals slimme koelkasten, auto's, speelgoed, thermostaten - afijn, je kent het inmiddels wel.

Weer klap voor web-apps

Het interessante aan Firefox OS was dat het besturingssysteem het over een andere boeg gooide dan concurrenten op de smartphonemarkt. HTML5 was de drijvende kracht achter de apps. Webapps moeten het stokje in de nabije toekomst overnemen van native applicaties. Dat is namelijk een ontwikkeling die meerdere spelers al jaren zien aankomen, maar die omslag blijft maar uit.

Is het sneuvelen van Firefox OS voor de smartphone weer een nagel aan de grafkist van webapps? Het ziet ernaar uit dat Google er ook niet meer zo hard in gelooft en lijkt momenteel meer te zien in Android voor laptops (met diens native apps) dan Chrome OS (met diens web-apps). Logischerwijs heeft web-based toekomst, want het betekent dat je client-device niet zo veel nodig heeft als al je rekenkracht en opslag online te vinden zijn. Maar de trends lijken, als web-based wél de toekomst is, aan te geven dat de tijd ervoor simpelweg nog niet rijp is.

Opnemen tegen Goliath

Een andere factor is ongetwijfeld mobiele reus Android. Diverse nieuwkomers proberen in de landen waar smartphones nog een lagere penetratiegraad hebben dan hier in onze regio hun toestellen groot te maken, maar uitdagers als Samsung met Tizen, Mozilla met Firefox OS, Jolla met Sailfish, Canonical met Ubuntu Touch en zelfs Microsoft met Windows Phone komen in zwaar vaarwater terecht als ze ook daar tegen een prijsvriendelijk Android moeten opboksen.

Android-toestellen zijn namelijk niet alleen goedkoop - ook de andere makers richten zich voornamelijk op de low-end - maar heeft een enorm ecosysteem aan apps en diensten. Concurrenten proberen het daarom met andere methodes, als lichtgewicht databesparende apps die aantrekkelijk zijn in gebieden waar mobiele data nog geen groot bereik heeft, traag of duur is.

Developers, developers, developers

Nou draait het niet alleen om de hoeveelheid mobiele apps, maar ook om de kwaliteit. Een probleem van de 'vele' Windows Phone-apps was dat je veel 'native apps' had die simpelweg een veredelde webportal waren of veel van hetzelfde bleken, zoals een 'humoristische' scheet-app. Keer honderd. Maar al werden er uitsluitend top-apps ontwikkeld: zelfs al heeft je appwinkel 1000 sterke apps, in de ogen van de consument (en daaruit volgend ontwikkelaars) ben je minder aantrekkelijk dan een winkel met 100.000 apps met sterk variërende kwaliteit.

Hierna: Ubuntu Touch moet het gaan doen.

Geen wonder dat Microsoft, BlackBerry en Canonical allemaal roepen om developers. Wat vooral snelkoppelingen, brak geporte Android-apps en opgetuigde webportals opleverde. Tel uit je winst. De combinatie goedkope hardware en bloeiend ecosysteem van Android is de nekslag voor elke nieuwkomer. Wat ook niet helpt: er was weinig enthousiasme voor Firefox OS te vinden bij testers. Je kon gefrustreerde recensies lezen van Firefox-toestellen en ook Mozilla erkent dat het OS op z'n zachtst gezegd voor verbetering vatbaar was.

Dus misschien was Firefox OS sowieso wel gedoemd het af te leggen in de race. Een tijdje terug spraken we van Android-uitdagers Tizen, Firefox OS en Ubuntu. Alleen de laatste is met Ubuntu Touch nog over op de smartphonemarkt, maar die toekomst ziet er momenteel ook niet zo glorieus uit.

Maar Ubuntu dan?

Ubuntu Touch probeert het voorzichtiger met de native versus web-discussie en wil haakjes te slaan in HTML5-apps naar het OS, zodat je de app wordt opgenomen in Ubuntu's ecosysteem en meer functionaliteiten op het toestel te gebruiken. Maar eerlijk gezegd probeert iedereen dat. Van de meerwaarde die Ubuntu Touch leek te hebben toen het nog vóór de aankondiging van Firefox OS werd onthuld is weinig over:

Toestellen komen mondjesmaat op de markt en het enthousiasmerende basisconcept - computing naadloos op elk apparaat - is inmiddels zelfs opgepikt door Microsoft met Continuum. Applicaties voor het smartphone OS zijn niet direct compatibel zijn met equivalenten op de desktop, hoewel het met wat gehack wel mogelijk is. Maar de beloofde convergentie, daar is nog niet veel van terechtgekomen.

Smartphonestrijd verloren

Als dit de laatste hoop is om een smartphonemonocultuur te verkomen in opkomende landen, waar de iPhone wegens high-end-hardware en bijbehorende prijsstelling geen alternatief is, dan ziet de toekomst er goed uit voor Androids totale dominantie. Misschien is er nog een kans voor Sailfish of een OS dat je totaal niet ziet aankomen? (TinderOS of zo.)

Analisten vonden in 2013 al dat het te laat was voor een besturingssysteem als Firefox OS, in 2016 lijken er nóg minder kansen te liggen. Eén ding kunnen we in ieder geval wel met enige zekerheid voorspellen: Ubuntu Touch maakt niet de stap naar embedded die Tizen en Firefox OS maakten, dus het is mobiel of niets voor dit OS.