Tim Berners-Lee betreurt het al langer dat zijn droom van een open en vrij web aan alle kanten wordt gesaboteerd door datagraaiende bedrijven, overheden en criminelen en dat niet iedereen de vrije toegang heeft die het web in de jaren 90 leek te beloven. De uitvinder van gehyperlinkte documenten, navigerende browsersoftware en daarmee het web heeft om deze reden onder meer project Solid in het leven geroepen.
Dat is een nobel streven, maar het succes ervan valt of staat bij de bereidheid van ontwikkelaars bij bedrijven om de private datapods van dat concept te ondersteunen. Aangezien dat indruist tegen het verdienmodel van grote bedrijven als Facebook en Google, ligt het niet voor de hand dat Solid op korte termijn een grote vlucht gaat nemen. Maar Berners-Lee blijft erop hameren dat we iets moeten doen om de droom die tot nachtmerrie is verworden weer terug te brengen naar zijn ideële kernwaarden.
Interessant in dat opzicht is Berners-Lee's nieuwe project dat hij bij de World Wide Web Foundation ontwikkelde. Dat lijkt op zijn minst veelbelovend omdat diverse grote partijen het plan ondersteunen, waaronder diezelfde Google en Facebook, maar ook Microsoft en Reddit, alsmede privacyvoorvechters als de EFF en DuckDuckGo. Met zo'n brede coalitie lijkt het al meteen een betere positie te hebben om sneller te worden geadopteerd.
Maar er gaan ook meteen alarmbellen rinkelen, juist omdat deze partijen zich eraan verbinden. Het verdienmodel van organisaties als Google en Facebook draait vaak om precies de dingen die moeten worden afgezworen om het volgens Berners-Lee zieke web weer te verbeteren. Je weet dus bij voorbaat al dat dit contract inhoudelijk nooit zo radicaal zal zijn als het dataconcept van Solid.
Op de website contractfortheweb.org en in een PDF omschrijft de organisatie een aantal basisprincipes om het internet weer open en toegankelijk te krijgen. Het document komt neer op een plechtige belofte van deelnemers (waaronder dus een aantal grote techbedrijven) om het internet te verbeteren aan de hand van maar liefst 76 clausules onderverdeeld in een negental basisprincipes: drie voor overheden, drie voor bedrijven en drie voor consumenten. In het kort zijn dat:
1. Overheden: Zorg ervoor dat iedereen kan verbinden met het internet
En dat kan door bijvoorbeeld de kosten van verbinding lager te maken (1 GB aan data zou niet meer mogen kosten dan 2 procent van een gemiddeld inkomen), jeugd leert vanaf tien jaar oud basale ICT-vaardigheden, infrastructuur moet beter worden gedeeld, connectiviteitsplannen moeten worden gestimuleerd en meer. Je kunt uitgebreider lezen over het eerste principe op de site en er wordt dieper uitgelegd wat de uitdagingen en huidige ervaringen zijn in dit document.
2. Overheden: Zorg dat internet altijd beschikbaar is
Internettoegang moet in principe niet worden geblokkeerd door autoriteiten en dat kun je stimuleren door meer te praten over de economische schade van uitval. Content mag in principe niet worden verwijderd voor zover dat in overeenstemming is met basale mensenrechten en er moet worden geïnvesteerd in een cultuur waar gezonde concurrentie mogelijk is (dus geen Artikel 13 en andere ongein). Je kunt meer lezen over het tweede principe op de site en uitgebreidere informatie vind je hier.
3. Overheden: Bescherm fundamentele rechten van gebruikers omtrent data en privacy
Dat moet mogelijk zijn door onder meer juridische kaders voor het bewaren van gegevens en beschermen van privacy op te zetten. In de bewoordingen worden enkele basisprincipes van de Europese AVG aangehaald (met name het idee van vrijelijke, specifieke, geïnformeerde en ondubbelzinnige toestemming). Verder moet dataverzameling door de overheden worden geminimaliseerd en ze moeten transparant zijn over wat ze verzamelen. Ook dit derde principe staat op de site en het perspectief erop is daar ook uitgebreider uitgewerkt.
4. Bedrijven: Maak internet betaalbaar en toegankelijk voor iedereen
Het idee is dat iedere wereldburger kan bijdragen aan de toekomst van het web en dit is dan ook een beetje het eerste principe, maar dan specifiek gericht op bedrijven die internet en het web bedienen. Ook hier gaat het om het uitbreiden van diensten voor groepen die mogelijk verminderd toegang hebben, of het nu om een buitengebied of onderdrukte minderheid gaat. Je leest meer over het vierde principe op de site, waar de ideeën verder zijn uitgewerkt.
5. Bedrijven: Bescherm de privacy en data van gebruikers om vertrouwen te bouwen
Zoals je ziet, is dit een zakelijkere gemotiveerde benadering van het derde principe: bedrijven zijn er financieel bij gebaat als gebruikers vertrouwen hebben in internetdiensten en in de online economie als geheel. Dit gaat onder meer om het aanbieden van echte keuze, privacy by design, dataminimalisatie bij het verzamelen en gebruikers daadwerkelijk controle te geven over hoe en waar gegevens worden gedeeld. Het vijfde principe is verder uitgewerkt op de website.
6. Bedrijven: Maak technologieën die het beste van mensen stimuleren en het slechtste aan de kaak stellen
Dit raakt een fundamenteler issue aan waar onder meer Berners-Lee al langer voor strijdt: technologie is vaak ontworpen om gebruikers zo lang mogelijk aan een platform te binden, door psychologische trucs die stimuleren om te klikken en meldingen bij te houden. Het web moet daadwerkelijk een publiek goed zijn, bedrijven moeten verantwoordelijk worden gehouden voor de diensten en producten die ze aanbieden. Op de site kun je meer lezen over dat zesde principe en hier is ook meer te vinden over de ontwikkelingen de afgelopen decennia.
7. Consumenten: Wees een bijdrager en maak samen relevante content
Dit principe doet bijna denken aan het tijdperk van homepages en webrings, in plaats van de weer terugkerende walled gardens van nu. Decentralisatie is aan het verdwijnen en de opstellers willen dat consumenten weer de drijvende kracht zijn van het web. Hanteer daarom open licenties om werk te delen, gebruik en stimuleer standaarden die open en toegankelijk zijn en maak een web dat erop gericht is om in de behoefte van burgers te voorzien. Meer informatie over het zevende principe vind je op de website.
8. Consumenten: Maak deel uit van een respectvolle digitale gemeenschap, zodat iedereen zich veilig voelt online
Er moet een einde komen aan de haat en het getrol online, stelt het contract. En dat bereik je volgens het document niet alleen door beveiliging en privacy te vergroten, maar door de volgende generatie voor te lichten over sociaal gedrag online, de boodschap van structureel onderdrukte groepen te versterken en informatie die afkomstig is van schendingen van privacy niet meer te delen. Je leest op de site meer over het achtste principe en de achtergrond ervan.
9. Consumenten: Ben een actief lid van de webgemeenschap en zet je in voor een betere toekomst
Een mooie toekomst kun je alleen bereiken als je immer waakzaam blijft. Vecht daarom tegen online onrecht, zo stelt het document, door te vechten tegen tactieken als dit voorbeeld van de informatieve en vermakelijke podcast Reply All (lees bij Salon.com over de inzet van trollen voor politieke doeleinden verhaal) of alle voorbeelden uit het boek Dit is geen propaganda van Peter Pomerantsev. Steun organisaties die een open web stimuleren (bijvoorbeeld op de manier waarop Mozilla werkt) en werk mee aan het onder de aandacht brengen van deze principes bij bedrijven, overheden en medegebruikers. Lees hier meer informatie over het negende principe.
Het interessante is dat veel grote organisaties het document onderschrijven - hoewel we natuurlijk nog maar moeten zien hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. Dit lijkt voor deelnemende bedrijven namelijk meer een PR-offensief: verandert er daadwerkelijk wat in het beleid en de producten van deelnemende organisaties als Facebook, Twitter, Microsoft en Google? Deze zijn allemaal in het recente verleden beticht van het verzamelen van te veel gegevens en van diverse tactieken die worden gehekeld in het ondertekende document.
Positiever is dat ook overheden meedoen, zoals de overheid van Frankrijk en van Duitsland en de opstellers willen dat meer bedrijven en overheden dit document ratificeren. Nou zijn overheden zeker niet het allergrootste probleem waar het web mee worstelt, maar als er iets is wat het gewraakte uploadfilter van de EU aantoont, is dat ze het er soms niet bepaald beter op maken.
Het document moet meer als roadmap dienen om te werken naar een web dat we willen. Het doel is dat er daadwerkelijk beleid wordt ontwikkeld op al deze niveaus om ervoor te zorgen dat we stappen de goede richting inmaken, hoe klein die ook zijn. Kortom, het is makkelijk om cynisch te zijn over dit plan, maar Berners-Lee probeert nu op meerdere niveaus (radicaal met Solid, een mildere aanpak met het Contract for the Web) daadwerkelijk iets te veranderen en dat zouden we moeten toejuichen.
-
-
Er zijn nog geen reacties.Reageer
Preview